Międzynarodowy Festiwal UKRAINA – POLSKA – EUROPA, 13-15 listopada 2014
Gardzienice
połączony z konferencją artystyczno-naukową "Teatr i dramat oraz sztuki wizualne w społeczeństwach posttotalitarnych Europy Środkowej i Wschodniej"
(wspólny projekt Ośrodka Praktyk Teatralnych "Gardzienice" i Wydziału Ukrainistyki Wrocławskiego Uniwersytetu).
HARMONOGRAM FESTIWALU:
Czwartek 13.11.2014
Przybycie gości
20:00 - wspólna kolacja; muzyka
Piątek 14.11.2014
Międzynarodowy Panel Dyskusyjny Teatr i dramat w kulturach posttotalitarnych Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej
HONOROWY PATRONAT: DZIEKAN WYDZIAŁU FILOLOGICZNEGO UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO Prof. UWr dr hab. Marcin Cieński
Organizatorzy: Zakład Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych IFP UWr; Zakład Ukrainistyki IFS UWr; Pracownia Interdyscyplinarnych Studiów nad Posttotalitaryzmami IFS UWr
Partner: Włodzimierz Staniewski & Europejski Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice"
Komitet Organizacyjny: dr hab. Ireneusz Guszpit, prof. UWr dr hab. Agnieszka Matusiak, mgr Aniela Radecka (sekretarz), dr Anna Ursulenko.
8.00 – 9.00 Śniadanie
Sala teatralno-konferencyjna - Pałac. Otwarcie obrad i przywitanie uczestników panelu dyskusyjnego przez:
9.30-9.50 Włodzimierza Staniewskiego
9.50-10.00 Ireneusza Guszpita i Agnieszkę Matusiak
10.00 - 13.00 Obrady panelowe – część pierwsza
13.00 – 14.00 Przerwa na lunch
14.00 – 16.30 Obrady panelowe – część druga
Moderatorzy: Ireneusz Guszpit, Agnieszka Matusiak
Dyskutanci: Prof. dr hab. Bogusław Bakuła (UAM, Poznań), dr hab. Wojciech Baluch (UJ, Kraków), mgr Gabriela Bartosiewicz (UWr, Wrocław), mgr Sylwia Czachór (UAM, Poznań), dr hab. Ireneusz Guszpit (UWr, Wrocław), dr Maja Harbuziuk (Universytet im. I. Franki we Lwowie, Ukraina), Prof. UAM dr hab. Magdalena Koch (UAM, Poznań), Prof. dr Krištof Jacek Kozak (University of Primorska, Koper, Słowenia), dr Lidia Mięsowska (UŚ, Katowice), dr Michał Mizera (UW, Warszawa / EOPT Gardzienice), dr hab. Karolina Prykowska-Michalak (UŁ, Łódź), dr Miron Pukan (University of Prešov, Słowacja),
Prof. KUL dr hab. Beata Siwek (KUL, Lublin), Włodzimierz Staniewski (Europejski Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice"), dr Dorota Żygadło-Czopnik (UWr, Wrocław).
16.30 – 17.00 Podsumowanie obrad: Ireneusz Guszpit, Agnieszka Matusiak, Włodzimierz Staniewski
17.45 – 19.30 Debata nt. „Za co kochamy Wschód?” z udziałem pisarza Władimira Rafiejenki (Donieck) oraz krytyka literackiego Jurija Wołodarskiego (Kijów).
Prowadzenie: Agnieszka Matusiak
Tłumaczenie: Anna Ursulenko
20:00 – Premiera spektaklu SIEDEM w reżyserii Olega Dracza i prowadzonego przez niego Teatru „Studio A.K.T.” z Kijowa – ukoronowanie dziesięciodniowej rezydencji w Gardzienicach, sala teatralna w Spichlerzu
od g. 19:00 – czynna multicafe/wine- bar, parter Pałacu
Noc ("do oporu") - Projekcje filmów ukraińskich
Sobota 15.11.2014
10:15 - otwarcie wystawy Tętno Majdanu autorstwa Ołeksija Karpowycza; fotografika (i uczestnika historycznych wydarzeń na Majdanie); rozmowa publiczna z autorem wystawy, sale wystawowe w Pałacu
11:00-12:30 - spotkanie z Andrzejem Stasiukiem – część I: wystąpienie pisarza, ew. czytanie fragmentów prozy; sala konferencyjno-teatralna w Pałacu,
część II rozmowa z pisarzem (możliwość przerwy na kawę i herbatę)
13:00-14:00 - spotkanie z Tarasem Prohaśko (pisarz, autor świeżo wydanej książki W gazetach tego nie napiszą...); wystąpienie, ew. czytanie prozy, rozmowa; sala konferencyjno-teatralna w Pałacu
Taras w swojej książce napisał rzeczy gorzkie, ważkie i zgoła niedoraźne. Sam jest postacią wyjątkową
A. Stasiuk
14:15-15:45– obiad
16:30-17:30- spotkanie z Serhijem Żadanem (prozaik, poeta, tłumacz, ze Starobielska, autor m.in. powieści Anarchy in the Ukr.)– wystąpienie, ew. czytanie fragm. prozy, rozmowa; sala konferencyjno – teatralna w Pałacu
19:30–ok.22:30 - Maraton Teatralny Ukraina – Polska – Europa – w programie m.in. spektakle Teatru "Gardzienice" : IFIGENIA W T... oraz ORATORIUM PYTYJSKIE, a także muzyka i pieśni ukraińskie, interwencje Teatru A.K.T.; wszystkie sale teatralne, chata, piwnice, ogrody.
od 19:00 – czynna multicafe/wine-bar, parter Pałacu
Noc ("do oporu") - Projekcje filmów ukraińskich
Niedziela 16.11.14
10:00 – wspólne śniadanie uczestników Festiwalu i Konferencji z okazją do rozmów, lokalizacja zależy od pogody
O FESTIWALU:
UKRAINA – POLSKA – EUROPA FESTIWAL
14-15 listopada 2014, Gardzienice
Międzynarodowy Festiwal „Ukraina – Polska – Europa” organizowany jest przez Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice", oraz
Zakład Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego,
Zakład Ukrainistyki Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego,
Pracownię Interdyscyplinarnych Studiów nad Posttotalitaryzmami Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
Program obejmował spektakle teatralne, międzynarodowy panel dyskusyjny, seanse filmowe, koncerty, spotkania literackie oraz wystawy prezentowane w Ośrodku Praktyk Teatralnych "Gardzienice".
Gośćmi Festiwalu byli wybitni artyści teatru, pisarze, muzycy oraz naukowcy z Ukrainy, Słowacji i Polski.
Widzowie mogli zobaczyć m.in. przedstawienia Teatru "Gardzienice" oraz premierowy spektakl „SIEDEM” grupy teatralnej „STUDiO A.K.T.” z Kijowa (reż. Oleg Dracz), będący ukoronowaniem rezydencji Teatru w Gardzienicach. Spektakl oparty na oryginalnych tekstach-monologach, stwarzanych przez aktorów za pomocą metody kreatywnej, strukturalnej improwizacji (metoda autorska Olega Dracza) na temat siedmiu grzechów głównych. Idea przedstawienia - pragnienie współczesnego człowieka by znaleźć granicę między grzechem i cnotą, uświadomić sobie naturę własnej grzeszności i dokonać wyboru: poddać się i usprawiedliwiać swój grzech, czy szukać siły i sposobu jego przezwyciężenia.
W obiektach Ośrodka Praktyk Teatralnych "Gardzienice" odbył się Międzynarodowy Panel Dyskusyjny: Teatr i dramat w kulturach posttotalitarnych Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej, pod honorowym patronatem Dziekana Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego Prof. UWr dr hab. Marcina Cieńskiego. Dyskutanci będą zajmowali się takimi zagadnieniami jak:
W panelu koordynowanym przez prof. Ireneusza Guszpita oraz prof. Agnieszkę Matusiak wzięli udział naukowcy m.in. z Krakowa, Lwowa, Wrocławia, Preszowa, Warszawy, Katowic oraz Łodzi.
Festiwal uświetnili swoją obecnością pisarze i krytycy literaccy biorący udział w spotkaniach z czytelnikami oraz debatach: Andrzej Stasiuk (prozaik, poeta, dramaturg, eseista, autor świeżo wydanej książki Wschód), Taras Prochaśko (pisarz, autor świeżo wydanej książki W gazetach tego nie napiszą...) , Władimir Rafiejenko (pisarz z Doniecka), Serhiej Żadan (prozaik, poeta, tłumacz, ze Starobielska, autor m.in. powieści Anarchy in the Ukr.), Jurij Wolodarski (krytyk literacki z Kijowa).
W czasie Festiwalu odbyło się otwarcie wystawy pod tytułem „Tętno Majdanu” autorstwa Ołeksieja Karpowycza, ukraińskiego fotografa, który brał udział w dramatycznych wydarzeniach na kijowskim Placu Niepodległości. Autor obserwował, "jak wszyscy się zmieniają, jak rośnie agresja ale też jak ludzie starają się unikać prowokacji, choć stają się coraz bardziej radykalni… jak pojawia się łaskawość, współczucie, gotowość niesienia pomocy i dawania z siebie wszystkiego, co najlepsze: ciepło, troskę, miłość".
PANEL DYSKUSYJNY
Teatr i dramat w kulturach posttotalitarnych
Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej
Gardzienice, 14 listopada 2014 roku
Z perspektywy drugiego dziesięciolecia XXI wieku wyraźnie już widać, że społeczeństwo posttotalitarne i jego kultura reprezentują szczególny fenomen społeczno-kulturowy z własnymi charakterystycznymi oznakami, które określają jego przejściowy charakter. Zerwaniu ze starymi wartościami i wypracowaniu nowych sposobów samoidentyfikacji towarzyszą złożone mechanizmy aktualizacji pamięci i zapominania, którym właściwe są także resentyment i nostalgia za przeszłością.
Ważkim czynnikiem kulturowym w owych transformacyjnych procesach okazuje się świadomość pokoleniowa. Tutaj zaś szczególnie istotne jest przewartościowanie totalitarnej przeszłości, któremu towarzyszy zmiana pokoleń, będąca oznaką współczesnego zglobalizowanego świata.
Proponowany panel dyskusyjny stanowi próbę podjęcia szerszej dyskusji w środowisku slawistycznym wokół interdyscyplinarnych badań naukowych na temat traumatycznego dziedzictwa totalitaryzmu komunistycznego, wpisanego w transkulturowy kontekst Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Europy; dziedzictwa, którego traumatyczne doświadczenia do dziś nie zostały w wystarczającym stopniu historycznie, mentalnie czy też kulturowo przepracowane. Przyjęcie perspektywy transkulturowej powinno sprzyjać optymalnemu uzyskaniu wiedzy na temat rodzaju tożsamości kulturowej i wartości ją konstytuujących w poszczególnych społeczeństwach posttotalitarnych – zarówno na poziomie makro, jak i mikro.
Intencją organizatorów jest też podjęcie próby przewartościowującego ustosunkowania się do tzw. „trudnych” problemów badawczych w kontaktach międzysąsiedzkich państw postkomunistycznych i przyjrzenia się, czy i jak dramat i teatr tych krajów reaguje na owo „niełatwe sąsiedztwo”.
Pomysłodawcy panelu proponują transnarodową analizę świadomości posttotalitarnej z perspektywy transformacyjnego przełomu pokoleniowego oraz jego znaczenia dla społeczno-kulturowych procesów przełomu XX/XXI wieku w oparciu o dramat i teatr w krajach europejskich byłego bloku państw socjalistycznych. Jak wiadomo, problem „rodziców i dzieci” zawsze aktualizuje się w okresach przełomowych, gdy dochodzi do krachu ideologii, co w konsekwencji prowadzi do kryzysu znanych i przyswojonych, tradycyjnych form życia, psychologicznej niestabilności i wyłonienia się nowych tożsamości subkulturowych. Z kolei, jak zauważyła H. Arendt, doświadczenie totalitaryzmu staje się jeszcze bardziej bolącym problemem, kiedy sam totalitaryzm jako taki zanika. Ma to związek z faktem, iż totalitaryzm niszczy intymny świat indywiduum, osobiste życie jednostki, czyniąc ją emocjonalnie niestabilną, utrudniając też komunikację między przeszłością a teraźniejszością, a więc i relacje międzypokoleniowe „rodziców i dzieci”.
Ambicją organizatorów jest, by proponowany panel stał się bodźcem do wyłonienia zarówno ogólnych, jak i szczegółowych procesów, które są właściwe dla dramatu i teatru w okresie tranzycyjnej zmiany od totalitaryzmu do liberalnego stanu świadomości kulturowej. Natomiast zwrócenie uwagi na zmianę pokoleniową, traktowaną jako jeden z kluczowych markerów kulturowych okresu przejściowego, powinno pozwolić sprawnie
i opisać „bolące miejsca” świadomości posttotalitarnej, a także dokonać analizy, w jaki sposób owa świadomość odcisnęła swoje piętno na dramacie i teatrze europejskim po przełomach w latach 1989/1991.
W związku z powyższym, zagadnienia szczegółowe, które organizatorzy proponują poddać pod dyskusję, dotyczą następujących kwestii:
Tak wytyczone obszary tematyczne nie stanowiły zamkniętej ramy. Organizatorzy byli otwarci także na inne perspektywy badawcze, które mogą stać się cennym przyczynkiem do dyskusji nad teatrem i dramatem w kulturach posttotalitarnych Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
POPRZEDNIE EDYCJE FESTIWALU U-P-E: http://www.gardzienice.org/Ukraina-Polska-Europa.html